Futbolda Kullanılan Terimler

Herkese merhabalar, yeni bir blog ile karşınızdayım. Bu blogda sizlere futbolda kullanılan terimleri paylaşacağım. İyi okumalar.

Asist: Futbol müsabakasında bir futbolcunun, gol öncesi takım arkadaşına verdiği pas.

Aşırtma: Oyuncunun topu havalandırarak takım arkadaşlarına ya da kaleye ulaştırmasıdır. Oyuncu topun dibine girerek yumuşak bir atış yapar. Aşırtma vuruşu yapan oyuncu kalecinin ulaşamayacağı bir yüksekliğe topu çıkararak gol atabilir. Aşırtma yalnızca pas için de kullanılabilir.

Aut: Topun hücum takımının oyuncuları tarafından kale çizgisinin dışına atılmasına ya da oyun dışı kalmasıdır. 

Averaj: Bir takımın sezon boyunca attığı gol ile yediği gol arasındaki fark.

Beşlik: Oyuncunun topu rakip takımın oyuncusunun bacak arasından geçirmesidir. 

Ceza Sahası: Sahada her iki kalenin de önünde bulunan alandır. 

Degaj: Kalecinin elindeki topu rakip takımın ceza sahasına ulaştırmak ve oyunu yeniden başlatmak için havaya atması ve top yere değmeden ayağıyla yaptığı vuruştur.

De-marke: Oyuncunun rakip takımın oyuncuları tarafından markaj altında bulunmamasıdır.

Faul: Futbol maçlarında oyuncular tarafından yapılan ve hakem tarafından kurallara aykırı olarak tanımlanan hareketler.

Forvet: Futbolda rakip takımın kalesine en yakın oyuncudur ve gol atıp takımına skor kazandırmakla sorumludur. İlerideki pozisyonları ve sınırlı savunma sorumlulukları ile genelde takım adına diğer oyunculardan daha fazla gol atarlar.

Taç: Maç süresince topun oyuncular tarafından sahanın çizgilerinin dışında kalması.

Penaltı: Bir oyuncunun yalnızca rakip takımın kalecisi tarafından savunulan kaleye tek bir atış yapmasına izin verilen, federasyon futbolunda oyunu yeniden başlatma yöntemidir. Bir oyuncunun kendi ceza sahasında direkt serbest vuruşla cezalandırılabilecek bir faul yapması durumunda hakem tarafından verilir.

Ofsayt: FIFA Genel Sekreteri Urs Lins imzasıyla ülke federasyonlarına gönderilen 968 nolu sirkülere göre kafasının, vücudunun veya ayağının herhangi bir bölümünün rakibin kale çizgisine toptan ve sondan ikinci rakipten daha yakın olduğu anlamına gelmektedir. Topun ayaktan çıktığı anda top kaleye sondan ikinci rakipten daha yakınsa "Son adam" tabiri top için geçerli olur. Kollar bu tanıma katılmamıştır. Futbol baş, vücut ve ayaklarla oynanır. Eğer bunlar rakibin kale çizgisine yakınsa orada potansiyel bir avantaj vardır. Yalnızca kollar rakibin ilerisindeyse, kazanılacak bir avantaj yoktur şeklinde yapıldı.

Defans: Gol yemeyi önleyen oyuncu. Dört tip defans oyuncusu vardır: stoper, libero, bek ve kanat-bek. Stoper ve bekler modern dizilişlerinden çoğunda önemlidir. Libero ve kanat-bek rolleri belli dizilişler için özelleştirilmiştir.

Orta Saha: Oyuna yön veren ve defansla forvet arasında köprü görevi gören pozisyondur. Temel amaçları şut atmak, pas vermek, rakibin gerçekleştirdiği atakları kesmek, topa sahip olmak ve forvetleri beslemektir. Bazı orta saha oyuncuları daha fazla defansif görev alırken, diğerleri ise forvet ve orta saha arasında görev yaparlar. Kulüplerin kullandığı orta saha oyuncu sayısı, maçın zorluğuna, oyun şablonuna ve bireysel yeteneklere göre değişebilir. Orta saha oyuncularında top kapma, top sürme, şut çekme ve pas verme yetenekleri gerekmektedir. Teknik direktörler genellikle; orta sahada en az bir oyuncuyu adam adama savunma ve rakibin ataklarını kesmek için kullanırken, geriye kalan orta saha oyuncuları gol pozisyonu yaratmak veya defans ile forvet arasında sorumluluk almakla görevlendirirler

Kaleci: Takım savunmasının en arkasında duran ve birincil görevi topun kaleye girmesini önlemek olan oyuncudur. Kendi takımının ceza sahası içinde olmak kaydıyla, topa elle dokunması kurallara uygun olan tek oyuncudur. Eğer kaleci sakatlanırsa, oyun durur ve tedavisi saha içinde yapılır.

VAR Sistemi: Futbolda hakem tarafından görülen ya da görülmeyen pozisyonların kamera kayıtlarıyla anlık olarak incelenmesidir. VAR’ın açılımı Video Assistant Referee şeklindedir.

Oyun Alanı: Futbol sahası, doğal veya yapay çimle kaplı, futbol maçlarının oynandığı dikdörtgen şeklindeki alandır.

Top: Futbol maçlarında kullanılması için tasarlanmış araç.

Oyuncuların Sayısı: Her 2 takımda 11 futbolcu olacak şekilde toplamda 22 kişi bulunur.

Oyuncuların Giysi ve Gereçleri: Futbol müsabakalarında futbolcuların giydiği kıyafetler. Eldiven ise kalecilerin giydiği kıyafettir.

Hakem: Futbol müsabakalarını yöneten kişi. Giydiği forma genellikle siyah renklidir.

Yardımcı Hakem: Orta hakeme maçı kontrol etmede yardımcı olan hakemlerden biridir. Yan hakem olarak bilinen 2 hakem taç çizgisi üzerinde, 4. hakem ise kenardan yardımcı olmaktadır.

Maçın Süresi: İlk yarı 45, ikinci yarı 45 dakika olacak şekilde toplam 90 dakika oynanmaktadır. Her 2 yarıda ilave süre eklenmektedir.

Oyunun Başlaması ve Tekrar Başlaması: Hakemin düdüğü çalmasıdır.

Topun Oyunda ve Oyun Dışı Olması: Futbolda topun hangi durumlarda oyunda hangi durumlarda oyun dışında olduğunu belirten kuraldır.

Gol: Futbol, hentbol, hokey ve buz hokeyi  gibi spor müsabakalarında, topun kale çizgisini geçmesiyle kazanılan sayının isimdir. Birçok futbol terimi gibi bu sözcük de Türkçeye İngilizceden girmiştir. İngilizce ‘goal’ kelimesi amaç, hedef, ideal gibi anlamlar da taşır. Türkçede ise gol sadece sporlarda kale çizgisini geçtikten sonraki olaydır.

Serbest Vuruş: Futbolda savunma durumundaki takımın topa ceza sahası dışında elle dokunması veya bir oyuncuya faul yapması sonucunda kullanılan faul atışıdır.

Taç Atışı: Futbolda topun, sahanın yan çizgilerinden dışarı çıkmasının ardından oyunun tekrar başlaması yöntemi. Top iki elle tutulup, baş arkası ve üstünden, ayakların yerden kesilmemesi koşuluyla atış yapılır. Top saha dışına çıkmadan önce son olarak hangi takım oyuncusuna temas ettiyse, taç atışını rakip takım kullanmaktadır.

Kale Vuruşu: Futbolda oyunu başlatmanın bir metodudur. Kale vuruşu ya da başka bir deyişle aut atışıyla top karşı takımın kalesine girerse gol geçerli sayılır, ancak top kale vuruşunu kullanan takımın kendi kalesine girerse gol sayılmaz, rakip takım köşe vuruşuyla oyunu tekrar başlatır.

Köşe Vuruşu: Futbolda topu oyuna sokma yöntemlerinden birisidir. Topun tamamı, en son, savunma yapan takımın herhangi bir oyuncusuna dokunduktan sonra kale çizgisi dışına çıkmışsa karşı takım köşe vuruşu kazanmış olur. Köşe vuruşu, topun çıktığı noktaya en yakın köşeden kullanılır. Rakip takım oyuncuları, vuruş esnasında toptan en az 9,15 m (10 yd) uzaklıkta bulunmak zorundadır.  Köşe vuruşu kuralı ilk olarak 1868 yılındaki Sheffield Kuralları’nda yer aldı. 17 Şubat 1872'de ise İngiltere Futbol Federasyonu tarafından da uygulanmaya başlandı.