Basketbolda Kullanılan Terimler

Herkese merhabalar, yeni bir blog ile karşınızdayım. Bu blogda sizlere basketbolda kullanılan terimleri paylaşacağım. Keyifli okumalar.

1. Teknik Basketbol Terimleri

Backcourt (Savunma Sahası): Takımların kendi potalarını savundukları yarısına verilen isim. 

Basketbol Sahası: Sert tahta zeminden yapılan saha, kaygan olmayan ancak parlak bir parkeyle döşenmiş şekildedir. FIBA kurallarına göre bir basketbol sahasının boyu 28 metre, eni ise 15 metre olmalı.

Basketbol topu: FIBA tarafından belirlenen ölçülere göre basketbol topunun çevresi 75 – 78 cm arasında ve ağırlığı da 600 – 650 g kadar olmalıdır.

End Line (Dip Çizgi): Dikdörtgen şeklindeki basket sahasının kısa kenarından geçen, potanın altına da denk gelen çizgi.

High Post: Serbest atış alanından hemen sonra gelen hücum bölgesi.

Orta Yuvarlak (Daire): Sahanın tam ortasında alanı ikiye bölen bir çizgi vardır. Bu çizgiye “Midcourt Line” denir. Bu çizginin ortasında bir nokta bulunur. Bu noktayı çevreleyen yuvarlağa verilen isim, orta yuvarlaktır. Bu yuvarlağın çapı 3,6 metre.

Perimeter: Orta ve uzun menzilli atışlar yapılan, üçlük çizgisinin de dahil olduğu, serbest atış dairesinin iki yanındaki alanlar. Perimeter oyuncuları, topa hakim ve çok iyi şut atan oyunculardır.

Pota: Sahanın kısa kenarının tam ortasında yer alır. Amaç, potadaki çemberden basket topunu geçirerek sayı kazanmaktır. Sahanın dış çizgisinin 1.2 m içindedir. Pota ölçüleri 1.8’e 1.2 metredir. Çemberin yerden yüksekliği 3.05 m ve çapı 45 cm’dir.

Panya: Potada çemberin takılı olduğu alan.

Üçlük Çizgisi: FIBA kurallarına göre, pota çemberin yere izdüşümünün tam ortasından sahanın ortasına doğru bir çizgi çekildiğinde, 6.75 m uzaklıkta tepe noktası olan yarım çemberdir. Bu çizgiden atılan basketler, üç sayı kabul edilir.

2. Oyunda Kullanılan Basketbol Terimleri

3 Saniye: Hücum oyuncusu, serbest atış ve yan şerit çizgisi arasındaki boyalı alanda 3 saniyeden fazla kalamaz.

5 Saniye: Hücum oyuncusu, topu yakaladıktan sonra 5 saniye içinde topu elinden çıkarmalıdır. Basket terimi olarak 5 saniye ayrıca, hücum oyuncusunun, topu kenardan içeriye sokması için kendisine tanınan zamandır.

8 Saniye: Hücum takımı, topu kendi sahasından diğer sahaya 8 saniyede geçirmelidir.

24 Saniye: Takımın hücum süresidir. Bu zaman içinde takım, şut atmalıdır. Şut atıp potaya değerse ve aynı takım topa tekrar hakim olursa 24 saniye tekrar başlar.

Asist: Basket atmak üzere hazırlanmış takım arkadaşına verilen pas.

Crossover: Basketbol oyuncusunun topu sürerken bacak arasından, önünden, arkasından sektirerek ya da belinin arkasından çok seri şekilde el değiştirerek rakibin yönünü şaşırtması anlamına gelir.

Defans (Savunma): Rakip takım sayı yapmaya çalışırken engellemeye çalışan diğer takım oyuncuları.

Dribbling: Topu sürme işi.

Eurostep: Turnikeye giren oyuncunun, düz bir çizgi takip etmek yerine son iki adımı farklı yönlere atarak rakibinin ters tarafa doğru hamle yapmasını sağlayan taktik oyunudur. Bu turnike hareketi, Avrupalı basketbolcu Manu Ginobili tarafından NBA’e getirildiği için “Ginobili hareketi” olarak da isimlendirilir.

Fadeaway: Oyuncu, şut çekmek için sıçrar ve havada geriye doğru gider. Bu atış türü, savunmanın işini zorlaştırmak için yapılır. Savunma oyuncusu, basketi engellemek için pres yaptığı zaman, oyuncu ile şutör arasında alan oluşturmak için bu hareket kullanılır.

Fast Break: Rakip takımın savunmasız olduğu bir anda, diğer takımın hücuma geçmesi.

Jump Shot: Maç esnasında oyuncu sıçrayarak havada tek eliyle potaya doğru şut atmasıdır.

Offense (Hücum): Maç esnasında topa sahip takımın kurguladığı oyun ve takımın kendisine verilen isimdir.

Penetration: Maçta hücum oyuncusu top sürerek ya da pasın hemen ardından hücuma geçmesi.

Pivot: Topu alan oyuncu, bir ayağını sabitler ve sabit ayağını yerden kaldırmadan çevresinde dönerek takım arkadaşlarına pas atmaya ya da potaya şut atmaya çalışma hareketidir. Bu harekete pivot ayağı da denir. Ayrıca takım içinde pivot oyuncusu vardır. Hücum esnasında potaya yakın oynar ve genellikle takımın en uzun boylusudur.

Rebound: Maç esnasında atılan şut potadan dönerse rakip takım topu ele geçirmeye çalışmasıdır.

Perdeleme (Screen): Bu harekette, hücum eden takımın oyuncusu topu aldığı anda arkadaşlarına pas atmak için hamle yapar. Pas atacağı takım arkadaşı ile diğer takımın savunma oyuncusu arasına girerek topu arkadaşına bırakır.

Stance: Toplu ve topsuz olarak iki türlü yapılır. Maç esnasında oyuncu, pas almaması için rakip takımdan bir oyuncuyu tutar. Tutma yöntemi savunmanın önemli bir noktasıdır. Basketbolun kuralı olarak, oyuncuların savunma esnasında birbirine dokunması yasaktır. Bu nedenle savunma işlemi biraz da psikolojik baskı gerektirir. Savunma esnasında bir sandalyede oturuyormuş gibi dizler bükülü ve eller iki yana açık şekilde bir hareket yapılır. Toplu stance hareketinde ise hücum oyuncusunun dizleri bükülü ve ayakları açık ve elleri topun yanındadır.

Silindir İlkesi: Oyuncunun ellerini başının üzerinde savunma pozisyonuna kaldırdığı zaman, kendi çevresinde oluşturduğu görünmez silindir bölge. Bu bölgeye başka bir oyuncu tarafından yapılan müdahale, faul olarak değerlendirilir.

Turnover: Takımın oyuncusunun hücum esnasında topun hakimiyetini kaybetmesidir.

3. Basketbol Kurumları Sözlüğü

Basketbol terimleri ve anlamları yanında kurumları hakkında bilgi sahibi olmak da önem taşır. Bu kurumlardan en bilinen ikisi FIBA ve NBA'dir.

FIBA: Merkezi Meis, İsviçre’de olan kurum, Uluslararası Basketbol Federasyonu olarak Türkçeye çevrilebilir. Basketbolun en üst düzey yönetim kademesidir. Uluslararası basketbol müsabakalarının sorumluluğu, saha standartları ve oyunla ilgili diğer kuralların tamamı FIBA’nın sorumluluğu altındadır.

NBA: Amerika’nın ulusal basketbol federasyonudur. National Basketball Association’ın kısaltmasıdır. NBA oyuncuları, genellikle çok yetenekli ve çok kazanan oyunculardır. Yeteneklerini sergilemek ve popülerliklerini korumak için oyunculuklarının yanı sıra çeşitli şovlar da sergilerler. NBA maçlarında basketbolla ilgili terimler değişiklik gösterebilir. NBA maçlarını izlemek ayrı bir keyiftir.